Aktualizowane 16 czerwca, 2025 przez redaktora: Jacek Jacek
Budda był duchowym nauczycielem, którego nauki stały się podstawą religii buddyjskiej. Jeden z najbardziej wpływowych przywódców duchowych wszech czasów, Budda (urodzony pod imieniem Siddhartha Gautama), był filozofem, który nauczał o pokoju, życiu, miłości, szczęściu i śmierci. Samo imię Budda oznacza: „ten, który jest przebudzony” lub „oświecony”. W artykule – wybrane cytaty Buddy.
Krótka historia Buddy
Buddyzm zaczął się od Buddy. Słowo „Budda” to tytuł, który oznacza „ten, który się obudził” – w sensie „przebudzenia do rzeczywistości”. Budda urodził się jako Siddhartha Gautama w Nepalu około 2500 lat temu. Nie twierdził, że jest bogiem lub prorokiem. Był człowiekiem, który osiągnął Oświecenie, rozumiejąc życie w najgłębszy możliwy sposób.
Siddhartha urodził się w rodzinie królewskiej małego królestwa na granicy indyjsko-nepalskiej. Zgodnie z tradycyjną opowieścią miał uprzywilejowane wychowanie, ale został wyrwany ze swojego chronionego życia, gdy zdał sobie sprawę, że życie obejmuje surowe fakty starości, choroby i śmierci.
To skłoniło go do zastanowienia się nad sensem życia. W końcu poczuł się zmuszony do opuszczenia swojego pałacu i podążania tradycyjną indyjską ścieżką wędrownego świętego człowieka, poszukiwacza Prawdy.
Cztery Szlachetne Prawdy – fundament myśli Buddy
U podstaw całej filozofii buddyjskiej leżą Cztery Szlachetne Prawdy, które Budda ogłosił po swoim oświeceniu. Są one diagnozą ludzkiej kondycji i propozycją lekarstwa:
- Pierwsza Prawda o Cierpieniu (Dukkha): Życie w swojej naturze nieuchronnie wiąże się z cierpieniem – od narodzin, przez starość, chorobę, aż po śmierć.
- Druga Prawda o Przyczynie Cierpienia (Tanha): To jest sedno słynnego cytatu: „Źródłem cierpienia jest przywiązanie„. Przyczyną cierpienia jest nasze pragnienie, łaknienie i przywiązanie do rzeczy, idei i doznań, które są z natury nietrwałe.
- Trzecia Prawda o Ustaniu Cierpienia (Nirodha): Cierpienie może ustać poprzez wygaszenie tego pragnienia i przywiązania.
- Czwarta Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustanania Cierpienia: Istnieje praktyczna droga, która prowadzi do wyzwolenia – jest nią Ośmioraka Ścieżka.
Ośmioraka Ścieżka – praktyczna droga do wyzwolenia
Ośmioraka Ścieżka to konkretny, praktyczny przewodnik, jak żyć, aby osiągnąć wyzwolenie z cierpienia. To nie jest zestaw przykazań, lecz osiem wzajemnie powiązanych aspektów życia, które należy rozwijać. Dzielą się one na trzy grupy: Mądrość (właściwe zrozumienie, właściwe myślenie), Moralność (właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy zarobek) i Medytację (właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwe skupienie). Cytaty takie jak „Jesteśmy tym co myślimy” czy „zrozumienie jest sercem dobrze wypowiedzianych słów” są bezpośrednim odzwierciedleniem zasad tej ścieżki.
Jak stosować nauki Buddy dzisiaj? Potęga uważności (mindfulness)
Najbardziej dostępnym i praktycznym narzędziem, które Budda dał światu, jest praktyka uważności (mindfulness). Cytat „Nie rozpamiętuj przeszłości, nie śnij o przyszłości, skoncentruj umysł na chwili obecnej” to jej esencja. Uważność to świadome, nieoceniające skupienie uwagi na tym, co dzieje się tu i teraz – na oddechu, na doznaniach w ciele, na dźwiękach. Regularna praktyka uważności pozwala nam dostrzec nietrwałą naturę myśli i emocji. Zamiast być przez nie porwanym, uczymy się je obserwować, co daje nam wolność wyboru i wewnętrzny spokój.
Puść rozżarzony węgiel – nauka o odpuszczaniu
Cytat „Trzymanie się gniewu jest jak chwytanie rozżarzonego węgla z zamiarem rzucenia nim w kogoś innego; jednak to ty się palisz” to niezwykle obrazowa lekcja na temat odpuszczania. Budda uczy, że pielęgnowanie w sobie negatywnych emocji, takich jak gniew, uraza czy nienawiść, jest formą samookaleczenia. Szkodzi przede wszystkim nam samym, zatruwając nasz umysł i ciało. Uważność pozwala nam zauważyć te „rozżarzone węgle” w naszym umyśle, zrozumieć ich naturę, a następnie świadomie je upuścić, zanim zdążą nas poparzyć. To akt najwyższej mądrości i dbałości o własne zdrowie psychiczne.
20 najważniejszych cytatów Buddy
Źródłem cierpienia jest przywiązanie.
Zdrowie jest największym darem, zadowolenie największym bogactwem, wierność najlepszym związkiem.
Promieniujcie bezgraniczną miłością na cały świat.
Lepiej żyć jeden dzień widząc wzloty i upadki rzeczy niż żyć sto lat nie widząc wzlotów i upadków rzeczy.
Zrozumienie jest sercem dobrze wypowiedzianych słów.
Nie rozpamiętuj przeszłości, nie śnij o przyszłości, skoncentruj umysł na chwili obecnej.
Lepiej pokonać samego siebie niż wygrać tysiąc bitew. Wtedy zwycięstwo należy do ciebie. Nie mogą ci tego odebrać ani aniołowie, ani demony, ani niebo, ani piekło.
Trzymanie się gniewu jest jak chwytanie rozżarzonego węgla z zamiarem rzucenia nim w kogoś innego; jednak to ty się palisz.
Jesteśmy tym co myślimy. Wszystko, czym jesteśmy, powstaje z naszych myśli. Swoimi myślami tworzymy świat.
Tak jak skarby są odkrywane z ziemi, tak cnota wyłania się z dobrych uczynków, a mądrość z czystego i spokojnego umysłu. Aby bezpiecznie przejść przez labirynt ludzkiego życia, potrzeba światła mądrości i przewodnictwa cnót.
Stopa czuje, że jest stopą, kiedy dotyka podłoża.
Bezczynność to krótka droga do śmierci, a pracowitość to sposób na życie; głupi ludzie są bezczynni, mądrzy ludzie są pracowici.
Nie wierzę w los, który spada na ludzi, jakkolwiek postępują; ale wierzę w los, który ich spotka, jeśli nie będą działać.
Ten, kto rozdaje, będzie miał prawdziwy zysk. Kto się podporządkuje, będzie wolny; przestanie być niewolnikiem namiętności. Sprawiedliwy człowiek odrzuca zło, a wykorzeniając pożądanie, gorycz i iluzję, osiąga nirwanę.
Wypracuj własne zbawienie. Nie polegaj na innych.
Na moim blogu pokazuje wam alternatywną drogę we wszystkich sferach życia. Sama nimi kroczę i też chce, żebyście poszli ze mną. Zapraszam we wspólną podróż!
