Miodunka to roślina ozdobna, którą znajdziemy w wielu ogródkach. Przez lata obrosła w niepamięć i dopiero teraz przypomniał się o nią świat medycyny naturalnej. Wykorzystuje się ją przede wszystkim w leczeniu chorób układu oddechowego. Charakterystyczne listki przypominające płuca miały wspierać leczenie właśnie tych narządów. To nie wszystkie możliwości tej rośliny! Sprawdź, co warto wiedzieć o miodunce, jak miodunka działa na płuca i na ile skuteczne jest stosowanie w zaburzeniach zdrowotnych.
Jak wygląda miodunka?
Miodunka to roślina występująca w Europie środkowo-wschodniej oraz terenach Azji. W Polsce rośnie terenach podmokłych o dużym zacienieniu. Wyróżnia się niewielkimi rozmiarami (wyrasta do ok. 30 cm), owalnymi liśćmi z charakterystycznymi plamkami oraz łodygą pokrytą delikatnymi włoskami. W zależności od rodzaju kwiaty tego ziela przybierają kolory od białego przez odcienie niebieskiego po ciemne fiolety.
Miodunka jest bardzo wrażliwa na zanieczyszczenia otoczenia, w którym rośnie, dlatego można ją spotkać przede wszystkim na obszarach nieskażonych. Jej obecność świadczy o zdrowym ekosystemie.
Ze względu na wygląd liści miodunka bywa nazywana płucnikiem. Od tego narządu pochodzi również jej nazwa łacińska – pulmonaria (łac. pulmo – płuco). Polskie określenie z kolei nawiązuje do jej miododajnych właściwości.
Najbardziej znane odmiany ziela to:
- miodunka plamista;
- miodunka ćma;
- miodunka wąskolistna;
- miodunka pstra;
- miodunka miękkowłosa.
Roślinę tę można uprawiać w ogrodzie. Ze względu na atrakcyjny wygląd i niewielkie rozmiary, często zdobi mieszane rabaty i zacienione zakątki
Co zawiera miodunka?
Miodunkę wyróżnia bogaty skład chemiczny. Tak duży potencjał zdrowotny pozwala sklasyfikować ja jako ziele lecznicze.
Płucnik zawiera m.in.:
- alantoinę;
- krzemionkę;
- sapoininy;
- flawanoidy;
- garbniki;
- kwasy organicznie;
- sole mineralne;
- antocyjany;
- witaminy (A, B, C, E).
Zastosowanie miodunki – na płuca i na inne dolegliwości
Paracelsus pisał: „Napar z płucnika astmę leczy”. Chociaż nie istnieją badania wskazujące na bezpośredni wpływ miodunki na tę chorobę, badania naukowe wykazały jej właściwości przeciwkaszlowe i wykrztuśne[1]. Dzięki dużej zawartości śluzu, ziele może być stosowane przy szeroko rozumianych nieżytach układu oddechowego, takich jak zapalenie oskrzeli czy przewlekły kaszel.
Dodatkowo napary z miodunki wykazują działanie
- nawilżające;
- przeciwzapalne;
- antyoksydacyjne;
- ściągające;
- napotne;
- regenerujące.
Moczopędne właściwości płucnika mogą ponadto łagodzić dolegliwości układu moczowego oraz te związane z chorobami nerek[2]. A jak miodunka działa na płuca? Regularne spożywanie ziela chroni błony śluzowe układu oddechowego oraz pokarmowego, zapobiegając ich podrażnieniom.
Miodunkę można stosować również jako:
- lek homeopatyczny;
- element opatrunków (jest częstym składnikiem hydrożeli na rany);
- środek łagodzący ból gardła;
- uzupełnienie leczenia egzemy, trądziku różowatego, łuszczycy.
Jak wykazały badania laboratoryjne [3] ekstrakt z miodunki pełni rolę antyoksydantu, zmniejszając aktywność wolnych rodników. Jednocześnie na testach in vitro zauważono, że wyciąg hamował zmniejszanie się zdolności antyoksydacyjnej w komórkach krwi.
Ciekawe wnioski przedstawiają również badania z zakresu neurologii. Tu płucnik miał oddziaływać na neuroprzekaźniki w mózgu oraz tyrozynazę, a przez nie stymulować obronę organizmu przed neurodegeneracją[4]. Chociaż wciąż wymagane są dalsze testy, to już dziś widać potencjał ziela w profilaktyce takich chorób, jak Parkinson, Alzheimer czy demencja.
Zbieranie i suszenie miodunki
Pulmonaria kwitnie od marca do maja. To najlepszy czas na zrywanie tego ziela. Zbieraj zdrowe kwiaty i liście. Łodygi również są wykorzystywane w ziołolecznictwie, jednak warto pozostawić je do rozrostu. Suszenie powinno odbywać się w temperaturze ok. 35 stopnia Celsjusza, w zacienionym miejscu lub suszarni.
Otrzymany susz przechowuj w szczelnie zamkniętym pojemniku. Możesz przyrządzać z niego odwary lub stosować jako przyprawę kuchenną.
Jak stosować miodunkę?
Zewnętrznie miodunka może być stosowana w formie okładów w celu tamowania krwawienia.
Wewnętrznie liście spożywa się w na surowo, w odwarze lub nalewkach.
Odwar
Odwar z miodunki jest najpopularniejszą formą stosowania tego zioła. W ten sposób można pozyskać najcenniejsze związki miodunki i wykorzystać jej lecznicze działanie na płuca.
Jak przyrządzić odwar z miodunki?
Zalej łyżkę ziela szklanką letniej wody. Doprowadź do wrzenia i gotuj przez ok. 10-15 minut. Odcedź i pij po zaraz po przestudzeniu. Tak przygotowany odwar można pić 1-3 razy na dobę po pół filiżanki.
Chociaż nie wykazano poważnych skutków ubocznych spożywania miodunki, jej nadmiar w formie odwaru może wywoływać zaparcia.
Na surowo
Liście płucnika mają lekko gorzkawy smak, ale mogą być spożywane również na surowo. Ze względu na nieco śluzowatą i włóknistą strukturę, najlepiej sprawdzają się jako dodatek do sałatek, koktajli, zup, kanapek.
Nalewka
Miodunkę można przyjmować również w postaci nalewki na bazie alkoholu. Podstawę stanowi tu zwykle wino lub spirytus. Taki napój łatwo przyrządzić w domu, chociaż na rynku dostępne są również gotowe nalewki i syropy. Produkty ze sklepów zielarskich często mają w składzie również inne zioła lecznicze działające wspomagająco przy kaszlu lub chorobach płuc.
Suplementy diety zawierające miodunkę
W sklepach ze zdrową żywnością oraz zielarniach znajdziesz suplementy z dodatkiem ekstraktu z płucnika. Zazwyczaj są tą mieszanki herbaciane oraz płyny zawierające również tymianek, miętę czy podbiał. Ponieważ miodunka może być łączona z innymi ziołami wykrztuśnymi, zazwyczaj występuje jako składnik syropów na kaszel.
Miodunka na zdrowe działanie płuc, i nie tylko!
Pełne spektrum właściwości miodunki nie zostało jeszcze przedstawione. Istnieje ogromny potencjał dla wykorzystania tego ziela w medycynie, dlatego obecnie trwają liczne badania nad jego zastosowaniem. Jednak już dotychczasowe wyniki badań oraz bogaty skład chemiczny wskazują na duże możliwości w łagodzeniu dolegliwości związanych z układem oddechowym. Czas pokaże, czy ta niepozorna roślina pozwoli nam odkryć coś więcej.
Źródła:
- https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0213-61632007000200001
- https://journaljpri.com/index.php/JPRI/article/view/30807
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6225171/
- https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1365-2745.12150
- https://pfaf.org/user/plant.aspx?latinname=Pulmonaria+officinalis
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28453265/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1319562X16000632?via%3Dihub
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6225171/
- https://journaljpri.com/index.php/JPRI/article/view/30807
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28453265/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1319562X16000632?via%3Dihub
Na moim blogu pokazuje wam alternatywną drogę we wszystkich sferach życia. Sama nimi kroczę i też chce, żebyście poszli ze mną. Zapraszam we wspólną podróż!