Kontrola cen transferowych przez organy podatkowe – na co zwrócić uwagę?

Zastosowanie cen transferowych ma na celu wyeliminowanie możliwości nieświadomych pomyłek oraz świadomych manipulacji ze strony spółek, które dokonują transakcji z podmiotami powiązanymi oraz innych transakcji, w trakcie których obowiązują ceny transferowe. Co jakiś czas należy liczyć się z kontrolą, przeprowadzaną przez upoważnione do tego organy podatkowe. Sprawdź, co będzie sprawdzane i jakie możliwości ma firma, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi ryzykami związanymi ze stosowaniem cen transferowych. 

Procedura administracyjno-skarbowa

Pierwszym krokiem na drodze kontroli cen transferowych jest zainicjowanie procedury administracyjno-skarbowej. Uprawniony do tego organ podatkowy zweryfikuje prawne, formalne i proceduralne aspekty ustalania i stosowania cen transferowych, od takich bazowych informacji, jak termin złożenia deklaracji i odprowadzenia należnych podatków, przez poprawność całej dokumentacji, aż po zgodność deklarowanych danych ze stanem faktycznym. Istotą kontroli jest sprawdzenie, czy spółka nie zataiła żadnych istotnych informacji i czy na każdym etapie postępowania w związku z cenami transferowymi, zachowała wymaganą transparentność i zasadę ceny rynkowej, czyli mówiąc prościej – czy transakcja z podmiotem powiązanym nie miała charakteru preferencyjnego.

Podatnik ma obowiązek przedstawić dokumentację podatkową cen transferowych w określonym przez kontrolera terminie. Dokumenty obcojęzyczne muszą zostać przetłumaczone na język polski.

Kontrola podatkowa i postępowanie podatkowe

Celem procedury administracyjno-skarbowej jest zweryfikowanie, czy firma odprowadza daniny w należnej wysokości, nie wykorzystując relacji z innymi podmiotami do niedozwolonej prawnie optymalizacji podatków. W protokole ustaleń pokontrolnych znajdzie się informacja o relacji dokumentacji dla danej transakcji do stanu faktycznego. Jeśli wykazane zostaną jakiekolwiek rozbieżności, będzie to podstawa do wszczęcia postępowania podatkowego.

W I instancji weryfikacji dokona naczelnik urzędu skarbowego. Może on przyznać rację podatnikowi albo podtrzymać wątpliwości zgłoszone przez kontrolera. W pierwszym przypadku sprawa skończy się umorzeniem, w drugim – spółka zobowiązana będzie do uiszczenia wykazanych zaległości.

Podatnik może zakwestionować decyzję naczelnika urzędu skarbowego i wnieść odwołanie do organu II instancji, czyli do dyrektora izby administracji skarbowej. Może on albo utrzymać w mocy decyzję I instancji, albo przekazać postępowanie do ponownego rozpatrzenia.

Postępowanie sądowe jako efekt kontroli cen transferowych

Podatnik może nadal walczyć o swoje racje, składając skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. WSA ponownie przeanalizuje sprawę pod kątem prawnym i proceduralnym, ale nie będzie odnosić się do materiału dowodowego. Jeśli stanie po stronie podatnika, sprawa skierowana będzie do umorzenia.

Utrzymanie w mocy decyzji niekorzystnej dla podatnika przez WSA pozostawia firmie ostatnią możliwość, jaką jest skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tak jak WSA, NSA nie przeprowadzi własnego postępowania dowodowego, może jedynie wskazać na ewentualne nieprawidłowości w działaniu organów poprzednich instancji. Jeśli się ich nie dopatrzy, możliwości podatnika w Polsce wyczerpują się. W przypadku, gdy uważa on, że problem wynika z konfliktu przepisów krajowych i międzynarodowych, dot. cen transferowych, może on jeszcze wnieść skargę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Rola procedury dokumentowania cen transferowych w procesie kontroli

Podczas kontroli weryfikowana będzie w pierwszej kolejności dokumentacja cen transferowych. Jej sporządzanie jest skomplikowane i stąd mogą wynikać błędy, które przełożą się na konsekwencje podatkowe, finansowe a nawet karne. Ryzyko to zostaje znacznie zminimalizowane, jeśli w firmie obowiązuje wewnętrzna procedura dokumentowania cen transferowych.

Dzięki procedurze każda osoba zajmująca się cenami transferowymi, otrzymuje instrukcję postępowania krok po kroku. W efekcie ewentualne wiedzy, które mogłyby wynikać z braku wiedzy czy doświadczenia, zostają automatycznie skorygowane.

Przygotowanie procedury dokumentowania cen transferowych jest bardzo odpowiedzialnym zadaniem. Od prawidłowości jego wykonania zależy bezpieczeństwo podatkowe firmy w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi. Z tego też powodu sporządzenie treści procedury warto zostawić specjalistom, którzy przeanalizują specyfikę firmy i przygotują dla niej rozwiązanie szyte na miarę.